نگرشی گفتمانی به مشارکت زنان در انقلاب اسلامی

نویسندگان

سید صدرالدین موسوی

مسعود درودی

انسیه اصلانی کتولی

چکیده

موضوع مشارکت زنان در عرصه ­های اجتماعی- سیاسی یکی از موضوعات مهم مطالعات علوم اجتماعی است. این امر زمانی تشدید می­ شود که بخواهیم این امر را در بستری انقلابی بررسی نماییم. مشارکت گسترده­ زنان در انقلاب اسلامی ایران، ناظران خارجی را برانگیخت. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که چگونه گفتمان انقلاب اسلامی برخلاف دو گفتمان پیشین خویش یعنی گفتمان­ های سنتی و مدرنیزاسیون، باعث جذب و متعاقباً مشارکت سیاسی زنان در عرصه­ ی اجتماعی- سیاسی در ایران گردید؟ مقاله­ ی حاضر برآن است تا با استفاده از امکانات مفهومی روش تحلیل گفتمان این مسأله را بکاود. بنابراین سه گفتمان سنتی، مدرنیزاسیون و انقلاب اسلامی، در دو سطح تعاملات درون­گفتمانی و بیرون گفتمانی مورد مطالعه قرار می­ گیرند. فرضیه­ ی اصلی این مقاله این است که در سطح درون­ گفتمانی، گسستگی در مفصل­ بندی دو گفتمان سنتی و مدرنیزاسیون و اتخاذ استراتژی­ های طرد و حذف در قبال دیگــری و در سطـــح بیرون­گفتمانی زمینه ناتوانی آن­ها در حفظ مخاطبان سابق و جذب مخاطبان جدید در سال­های قبل از انقلاب فراهم گردید. از سوی دیگر ماهیت سنتزی مفصل­ بندی گفتمان انقلاب اسلامی در سطح درون­ گفتمانی و اتخاذ استراتژی برخورد نقادانه و ایجابی با دیگری مبتنی بر اقتضائات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه، معنا و هویت سیاسی و اجتماعی جدیدی برای زن ایرانی رقم زد. این بازتعریف زن به نوبه­ی خود توانست تعداد زیادی از زنان را وارد عرصه­ ی مبارزه علیه حکومت وقت نماید که نمادی سنتی یعنی حجاب را به عنوان سمبل مبارزه برگزیده بود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جنسیت و انقلاب: نگاهی متفاوت به مشارکت زنان در انقلاب اسلامی ایران

مشارکت گستردة زنان محجبه در انقلاب اسلامی ایران، ناظران خارجی را بر­انگیخت که آن را انقلاب چادرها بنامند. چرایی و چگونگی این مشارکت، از جمله عرصه‌های مغفول در میان علایق نظری مطالعات انقلاب اسلامی به شمار می‌رود. مقاله حاضر بر آن است تا با استفاده از امکانات مفهومی روش تحلیل گفتمان این مسأله را بکاود. بنابراین سه گفتمان سنّتی، مدرنیزاسیون و انقلاب اسلامی، در دو سطح تعاملات ...

متن کامل

مبانی قرآنی جواز مشارکت سیاسی زنان در انقلاب اسلامی ایران

بر اساس آیات قرآن کریم، زن و مرد هر دو از یک هویت و حقیقت انسانی واحد و یکسان برخوردارند و هیچ یک بر دیگری برتری ندارد.در این پژوهش با بررسی تفسیری برخی آیات مرتبط با جایگاه و شئون زنان، برداشت‌های نادرست و تلقی‌های محدودیت ‌انگارانه درباره‌ی حضور اجتماعی و مشارکت سیاسی زنان در جامعه و انقلاب اسلامی با استناد به نظریات فریقین مردود دانسته شده است. در این پژوهش کتابخانه‌ای، پس از برشمردن مصادیق ...

متن کامل

صورت بندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه(نگاهی تحلیلی-گفتمانی به جبهه‌بندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه)

هدف: هدف پژوهش حاضر،  بررسی نحوة صورت­بندی گفتمانیِ خرده­گفتمان­های موجود در گفتمان علمای شیعه و واکاوی چگونگی ظهور این خرده­گفتمان­ها و مداقة تاریخی- گفتمانی در اندیشه­ورزی این خرده­گفتمان­ها در باب مشروطیت است. روش/رویکرد پژوهش: این مقاله،  بااستفاده از روش گفتمانی «تضادمحور» میشل­پشو و اتخاذ رویکردی تاریخی– تحلیلی به بررسی صورت­بندی گفتمانی علمای شیعه در انقلاب مشروطه پرداخته است. یافته­ها و ...

متن کامل

تحلیل گفتمانی انتقاد اجتماعی در شعر شاعران انقلاب اسلامی

ادبیات، سندی است اجتماعی که می‌توان با تحلیل آن، تصویری از شرایط اجتماعی هر دوران، از جمله دوران انقلاب اسلامی را به دست آورد. در این مقاله، با روش تحلیل گفتمان پدام انتقاد اجتماعی در شعر دهه اول تا سوم انقلاب اسلامی‌ مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. دو پرسش این پژوهش یکی به چیستی گفتمان‌های غالب انتقاد اجتماعی در شعر سه دهه نخست انقلاب اسلامی اختصاص یافت و دیگری به سیر تحول این گفتمان‌ها در ...

متن کامل

آسیب‌شناسی مشارکت سیاسی در خاستگاه‌های انقلاب اسلامی

: این مقاله، حاصل پژوهشی است تجربی، جهت بررسی نسبت میان مشارکت سلبی (انقلابی) برای تأسیس، و مشارکت اثباتی (انتخاباتی) برای تثبیت و تداوم نظام جمهوری اسلامی. هدف مذکور در یک مطالعة اسنادی و به‌روش تطبیقی درون‌کشوری با واحد تحلیل شهرستان، به‌عنوان ظرف اصلی وقایع انقلابی و نیز مشارکت انتخاباتی، با طرح تحقیق مقطعی، از طریق بررسی مبارزات مردمی در 18 ماه مختوم به پیروزی انقلاب برای ارزیا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه انقلاب اسلامی(علمی-پژوهشی)

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا(همدان)

ISSN 2251-8681

دوره 3

شماره 6 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023